یادداشت های حبیب اله حاجی زاده یادداشت ها - معرفی کتاب- مقالات فرهنگی
| ||
در بسیاری از لالاییها برای نمایش در امان بودن طفل و روبهراه بودن همه چیز برای اینکه به بچه اثبات کنند ـ گرچه بچه نمیفهمیده است ـ اینجا در حقیقت مادران برای اینکه به خودشان بباورانند که همه چیز در امن و امان است و برای بچههایشان خطری نیست، علاوه بر اینکه میگفتند: مامان! تو بخواب! هیچ خطری نیست! و همه چیز روبهراه است! ارواح مقدس را هم به عنوان نگهبان اعلام میکردند. در لالاییهای خودمان مثلاً امام رضا پشت و پناهت است. یا شاه چراغ پشت و پناهت است و در لالاییای دیگران مسیح، مریم مقدس یا پولس مقدس را پناه میگرفتند و میگفتند در اطراف گهواره در پروازند و هوای تو را دارند.در لالاییها گاه از موجودات شریر و بد آیند هم یاد شده است. مثل لولو، لولوئی که میآید و خاک توی چشم بچهها میکند و یا لولوئی که میآید و بچهها را میبرد. (ادامه مطلب)
یک دسته دیگر از لالاییها بر بنیاد ستایش مادر از کودک خودش است. چه دستهای قشنگی داری. لبت چون غنچه است. چشمانت زیبا است. در لالاییها اکثر اقوام و ملل رد پای غول و لولو و شیطان و دیو را به آسانی میتوان پیدا کرد و در این موارد معمولاً لالایی دربردارندهی مفاهیم و مضامین ترسناک است. آری لالاییها، ادبیات زنانهاند و همواره زنانه بودهاند و شاید در آینده نیز اگر لالایی دوام بیاورد، همچنان زنانه باقی بمانند. لالایی برای مادران حکم درددل کردن را داشته است. در گذشته، زندگانی مادران با رنجها و دردها همراه بوده است و آنان همواره در تنهایی پوک خانه، دور از همسرانشان نیاز به سنگ صبوری داشتهاند نیاز داشتهاند این رنجها و درددلها را با کسی در میان بگذارند، چه بسا که کودکان زبان بستهشان جای این سنگ صبور را پر میکردهاند و آنان در پوشش لالایی گفتن، درددل میکردهاند.
لالاییها اولین شعرهایی هستند که فقط به خاطر آهنگ و موسیقی برای کودکان خوانده میشوند. لالایی، ارتباط عاطفی از طریق آهنگ را بین مادر و کودک برقرار میکند و به او آرامش میبخشد و گوش او را برای پذیرش آهنگ و موسیقی آماده و تربیت میکند.»(حجازی،1379 : 188 ) لالاییها بر دو نوعند: آن لالاییهایی که مردم ساختهاند و اغلب بیانکننده رنجها و دردهای خودشان بوده و در واقع برای بیداری هستند نه خواب کردن کودکان (لالایی سیاسی، مذهبی) و لالاییهایی که شاد و زنده هستند و شعرایی شناخته شده برای کودکان میسرایند مثل لالاییهای مصطفی رحماندوست، جعفر ابراهیمی و افسانه شعباننژاد و... "مهتاب لالای" رحماندوست، لالاییای است آرام و دلپذیر، مخصوص خواب کردن کودک با وصف خواب حیوانات: گنجشک، لالا سنجاب، لالا آمد دوباره مهتاب، لالا لالا، لایی، لالا، لایی گل زود خوابید مثل همیشه قورباغه ساکت خوابیده بیشه لالا، لایی، لالا، لایی جنگل! لالالا برکه! لالالا شب بر همه خوش تا صبح فردا لالا، لایی، لالا، لایی ملودی رمانتیک لالایی چیزی شبیه درددل کردن است که با استفاده از تکرار مکرر شعرهای مختلف در وزن مفاعیلن (دو بار یا بیشتر) و یا دوبیتی، ابتدا برای تحتالشعاع قراردادن محیط و یا بیتابی کودک با صدای بلند خوانده میشود و سپس با حس خواب کودک، صدا پایین میآید و در فرجام، صدا به سکوت میانجامد. محتوای بیشتر لالاییهای دنیا اینهاست: بچه جان بخواب، مامانت اینجاست! تو سالم و تندرستی و هیچ دلیلی برای بیتابی و گریه کردن در کار نیست، راحت بخواب! همه چیز رو به راه است. [ چهارشنبه 91/9/29 ] [ 3:18 عصر ] [ حبیب اله حاجی زاده ]
[ نظرات () ]
|
||
[قالب وبلاگ : سیب تم] [Weblog Themes By : SibTheme.com] |