طبیعت در شعر جعفر ابراهیمی

در بین شاعران شعر کودک و نوجوان ،جعفر ابراهیمی، بیش از دیگران به طبیعت نزدیک است، به جرأت می­توان او را در حوزه­ی شعر کودک و نوجوان، «شاعر طبیعت» نامید. او در سروده­هایش از آسمان می­گوید و از گل، از خاک می­گوید و از ستاره. شاعر حتی زمانی که شعری برای شخصیت­های دینی مثل امام خمینی(ره) و یا امام زمان(عج) می­گوید از واژه­های طبیعت و نشانه­های آن استفاده می­کند.

جعفر ابراهیمی، شاعری است که خود اهل طبیعت و روستا است. «روستا» در شعر ابراهیمی نقش بسیار عمده­ای دارد. نگاه ابراهیمی به طبیعت دقیقا نگاه کودکانه­ای است و یا به تعبیری نگاه عارفانه است.

او تمام طبیعت را جان­دار می­بیند و نشانه­های آن را در شعر خود با شیوه­ای ماهرانه بیان می­کند. تصویری که ابراهیمی در شعرش ارائه می­دهد، تصویری بسیار زیبا و شاد از حضور طبیعت در زندگی و حضور زندگی در دل طبیعت است. شعر او یک تابلو نقاشی است. تصویرهای زیبا و صمیمی. «تشخیص» در سرتاسر آثار او به وفور دیده می­شود.

اگر فقط نگاهی کوتاه به نام کتاب­های ابراهیمی داشته باشیم، می­بینیم که نام­گذاری او بر اساس طبیعت بوده و نشانه­های طبیعت حتی در عناوین کتاب­هایش پیداست. به عنوان مثال: «باغ سیب»، «کلاغ تشنه»، «آب، مثل سلام»، «آواز پوپک»، «بوی گنجشک»، «بوی کال یاس»، «رازهایی در باد»، «خورشیدی این جا، خورشیدی آن جا» و....

«شاهد»، بوی سبزه و صحرا و گنجشک را حس می­کند و بوی غنچه و یونجه و نوبهار را می­فهمد. یکی از کلید واژه­های شعر جعفر ابراهیمی «بوی طبیعت» است. نوجوان با خواندن شعر ابراهیمی به عمق طبیعت می­رود. ابراهیمی نوجوان را همراه خود به آسمان­ها می­برد و با آواز گنجشکان همراه می­سازد. او در شعرش از واژه­ی «بو» بسیار استفاده کرده است. تکرار این واژه بیش از بیست بار در مجموعه شعر «آواز پوپک» قابل تأمل است. حس بویایی شاعر بسیار قوی است. او بو را حس می­کند، می­فهمد، می­بوید و درک می­کند. او طبیعت را و آسمان و زمین را سرشار از بو می­داند. در میان عناوین مجموعه سروده­هایش نیز «بو» دیده می­شود. نام یکی از زیباترین مجموعه­های شعری او «بوی کال یاس» و دیگری «بوی گنجشک» می­باشد. نام برخی از سروده­هایش نیز این گونه است. «بوی ربنا»، «بوی هوا»، «بوی خدا»، «بوی گندم». ابراهیمی از طریق حس بویایی عطر دل انگیز طبیعت را می­فهمد و به مخاطب نوجوان انتقال می­دهد.

آیا به راستی بوی آسمان و بوی باد، فهمیدنی و دیدنی است و اصلا مگر می­شود بو را توضیح داد و تعریف کرد. ابراهیمی در کتاب «بوی کال یاس»، درباره­ی حسّ بویایی خود این­گونه سخن می­گوید:

«گاهی لحظاتی در درون انسان اتفاق می­افتد که انسان شامّه­ای قوی می­یابد، و قادر می­شود که بوی هر چیز را بفهمد و حس کند. مثلا حس می­کند آسمان بویی دارد، باد بویی دارد. البته گاه ممکن است که بوی گل یاس در هوا و آسمان پراکنده شده باشد و یا باد بوی آن را به هر سو ببرد و ما بگوییم که آسمان بیا باد بوی یاس می­دهد.... گاهی می­توان بوی لحظه­ها را هم شنید. این بوها ممکن است اصلا وجود نداشته باشند و فقط در درون ما باشند که در شرایط خاص خودشان را نشان می­دهند. وقتی ما غمگین هستیم، از هوا بویی غم انگیز می­شنویم و وقتی شادیم، بویی نشاط انگیز.»(ابراهیمی، 1374 : 53-54)