در میان بزرگان ایران رسم بوده است که در تأدیب فرزندان خویش آثاری تدوین می­کرده ­اند و در این آثار راهنمایی­ ها و آگاهی ­های مختلف را که برای زندگی فردی و اجتماعی بایسته بوده است گرد می­ آورده­ اند و با این کار خود می ­خواسته­ اند به فرزندان خویش راه و رسم زیستن با دیگران را بیاموزند. از جمله این نوع کتاب­ها در ادبیات پهلوی کتابی بوده است که زادانفرخ در تأدیب پسرش نوشته است. جالب  اینجاست که این سنت یعنی نوشتن کتاب در تربیت فرزند در ادبیات فارسی قرون بعد نیز پابرجا ماند و یکی از شیرین­ ترین و ارج­ دارترین متون ادبیات اداری، «قابوسنامه» از این دست است که می­دانیم عنصرالمعالی آن را در تربیت فرزند خود گیلانشاه نوشته است.

در میان آثار ادبی دری گاه­گاه به کتاب­ هایی برمی ­خوریم که مؤلفان آنها در هنگام نوشتن کودکان یا نوجوانان را درنظر داشته­ اند، و آهنگ­شان از تدوین آن آثار به دست دادن رهنمودهایی برای کودکان و نوجوانان بوده است.

بلندآوازه ­ترین این­گونه آثار یکی قابوس­نامه ­ی عنصرالمعالی است در راهنمایی فرزند خویش گیلانشاه که علاوه بر اطلاعات عمومی رنگارنگی که در آن مندرج است، حکایاتی لطیف و آموزنده را دربردارد.

عبید زاکانی شاعر اندیشمند قرن هشتم علاوه بر حکایات منثور متعددی که در رسالات خود آورده است، منظومه­ ی موش و گربه را ظاهراً برای کودکان و در حقیقت برای همگان پرداخته است.

عبید در پایان داستان خطاب به خواننده­ ی اثر خویش می­گوید:

غرض از موش و گربه بر خواندن                   مدعا فهم کن پسر جانا

این منظومه ­ی کوتاه شاید در ادب کلاسیک تنها اثری باشد که سراینده ­ی آن در هنگام سرودن از زبان کودکان استفاده کرده است.

البته مولانا پیش از عبید گفته بود:

چون که با کودک سرو کارت فتاد                   هم زبان کودکی باید گشاد